Balık Vadisi

Balık ile yoğurt ilişkisini herhalde duymayan ve yoktur ve birçok kişi de bu inanışın fena halde destekçisi durumundadır.
Avrupada bile balık sosları hep süt ürüğnlerinden yapılırken biz nize yiyemeyiz.

İşte merak ettiğiniz ve tedbiri elden bırakmayalım deyipte balık sofralarında hiç balık süt bulundurmadığımız sebelerin nedeni zehirlenme kokurkusu ne kadar doğrudur?

Evet, nedir bu balıkla yoğurt ilişkisi hemen açıklayalım. Balıkla yoğurt birlikte yenmez, yenirse yiyen kişiyi zehirler diye çok yaygın bir inanış bulunmaktadır. Bu inanış gereği ikisini bir arada tüketmeyen insanların yanı sıra birçok kişi de unutup yediği için zehirlenecek miyim diye kâbus dolu saatler geçirmektedir.

Oysa gerçek bundan oldukça farklı bir noktada yer alır. Balık ile yoğurt birlikte yendiğinde aslında kimseyi zehirlemez.

Peki, nedir bu balık ile yoğurt meselesi diyenleri duyar gibiyim. Balıktan kaynaklanan zehirlenme olaylarında iki ayrı oluşumdan söz edilebilir. Bunlardan birincisi tropikal kökenli ve zehir içeren balıkların yenmesi ile görülen zehirlenme şeklidir. Bu örnek ülkemizde pek görülmez ancak son yıllarda ortaya çıkan ve çoğunlukla Akdeniz’de görülen Kızıldeniz orijinli balon balığı doğrudan zehirli etkiye sahip bir tür olarak burada sayılabilir.

Balık yenilmesi ile oluşan zehirlenme olaylarının çoğunluğu balık bayatladıkça ortaya çıkan histamin adlı molekülden kaynaklanır. Balık proteinlerini oluşturan aminoasitlerin alfa karboksilik grubunun ayrılması sonucunda biyojen amin oluşumu başlamakta ve histidinlerin parçalanması ile meydana gelen balık proteini kaynaklı bu oluşuma histamin adı verilmektedir.

Taze balıklarda son derece düşük düzeyde olan histamin soğuk şartlarda muhafaza edilmeyen balıklarda hızla yükselmekte ve bunların tüketilmesi sonucunda zehirlenme etkileri ortaya çıkarmaktadır. Çeşitli sindirim sorunları, ishal, kramp, şişkinlik, ciltte oluşan kızarıklıklar zehirlenme belirtilerinin başlıcalarıdır.

Hangi balık çeşitleri histamin zehirlenmesine yol açar diye sorulabilir. Bu oluşumun en çok görüldüğü balıklar koyu renkli ete sahip ve yağlı balıklar olmaktadır. Özellikle ton balığı, uskumru, ringa, sardalya ve hamsi gibi balıklar kötü koşullarda saklandığında çok yüksek histamin düzeyleri ile karşımıza çıkabilmektedir.

Bayat balık tüketimi sonucunda vücuda alınan histamin miktarına süt ve fermente bazı peynir türlerinde bulunması muhtemel histaminlerin eklenmesi ile zehirlenmenin şiddetlenmesi mümkündür. Bayat balık ile yoğurt bu kapsamda histamin alımını arttırabilir düşüncesi ile bu iddia ortaya atılsa da pek doğru sayılmaz.

Taze balık tüketildiğinde hiçbir şekilde bu ihtimalleri düşünmek bile gerekmeyeceği için tüketilecek balığın taze olup olmadığına çok dikkat edilmelidir. Bu amaçla Taze Balık Nasıl Anlaşılır başlıklı yazımızı okumanızı önerebiliriz.

“Scombrotxicosis” veya “cheese syndrome” olarak da adlandırılan bayat balık kaynaklı histamin zehirlenmesi yoğurttan bağımsız olup balıkların saklama koşullarındaki olumsuzluk ve bayatlama kaynaklı olmaktadır.

Balık ile yoğurt çoğu zaman restoran ve meyhanelerde rakı ile birlikte servis edilen yiyeceklerdir. Çünkü Türk mutfağında birçok meze yoğurt ile yapılmakta ve çoğu zaman da rakı ve balık ile birlikte servis edilmektedir. Bu bile başlı başına balıkla yoğurt ilişkisinin problemsiz bir ilişki olduğunu ortaya koymaya yarar bir veri olarak karşımıza çıkar.

DENİZ VE BALIK, GENEL içinde balık ile ayran içilir mi, balık ile süt ürünleri tüketilir mi, balık ile yoğurt, balık ile yoğurt neden yenmez, Balık ile yoğurt yenir mi, balık ve yoğurt, balıkla yoğurt, balıkla yoğurt zehirler mi, hangi balık, yoğurt ile balık etiketleriyle 25 Aralık 2014 tarihinde tarafınadan gönderildi.

Yinede tazeliğinden emin olmadığınız balıkları yoğurtla yemek şurda dursun evinize bile sokmayın!!!

Zehirlenmenin en belirgin belirtileri bulantı, kusma, ishal, baş dönmesi ve uyuşukluktur. Kişi üşümese bile kendini üşüyormuş gibi hissedebilir. Zehirlenme semptomları, balığı yedikten yaklaşık 20 - 30 dakika içerisinde başlayabilir.

Zehirlenmenin tedavisi
Tropik sularda yaşayan balık yenildiğinde oluşan bir zehirlenme söz konusu ise bu zehirlenmeyi geçirecek herhangi bir tedavi yöntemi yoktur. Bir ya da iki hafta içerisinde zehirin tüm etkisinden kurtulursunuz.
Histaminin vücutta artmasına bağlı olarak oluşan zehirlenmelerde ise histamini kanda bloke eden birtakım ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar sayesinde zehirin etkisi 6 - 8 saat içinde geçer. Ancak zehirlenmeden şüpheleniyorsanız mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekir.